Gezondheid is geen vanzelfsprekendheid, net zoals een dagelijks bord met voedzaam eten dat eigenlijk ook niet is. Toch bekruipt mij steeds meer het gevoel dat dit besef in Nederland aan het verdwijnen is.
Het produceren van voedsel lijkt steeds vaker plaats te maken voor 'maakbare natuur,' en dat baart mij zorgen. Zorgen die hier nauwelijks gedeeld lijken te worden, waardoor ik soms begin te twijfelen. Is het wel zo urgent? Maar wie reist, leert. Mijn recente bezoek aan de Verenigde Arabische Emiraten heeft die twijfel voorgoed weggenomen.
Contrast tussen woestijn en vruchtbare delta
In een land waar woestijn en droogte de boventoon voeren, wordt elke druppel water en iedere vierkante meter grond benut om voedsel te produceren. Elke schakel in de voedselketen is strak georganiseerd. De markten staan er vol verse, lokale producten. Het contrast met Nederland kan haast niet groter.
Toen ik na een week in de Emiraten terugreed naar huis, zag ik langs het kanaal een bulldozer aan het werk. De bovenste veertig centimeter vruchtbare grond van een grasland werd afgegraven. Voor natuurherstel, las ik later. Het land moest arme grond worden, gunstig voor wilde flora. Mijn maag draaide zich om. Hoe kan het dat in een van de meest vruchtbare delta's ter wereld landbouwgrond wordt opgeofferd voor ‘maakbare natuur’? Terwijl elders op de wereld mensen strijden om een schamele maaltijd op tafel te krijgen, graven wij de basis van onze eigen voedselvoorziening af. Dit voelt niet als herstel, maar als decadentie.
Wat laten we na aan toekomstige generaties?
In de Emiraten ontmoette ik boeren die hun koeien koelen met airconditioning, water recyclen tot de laatste druppel, en elke centimeter vruchtbare grond efficiënt benutten om voedsel te produceren. Ze begrijpen hoe kostbaar grond is, hoe cruciaal water is, en hoe belangrijk voedselzekerheid is in een wereld die blijft groeien. En wij? Wij offeren landbouwgrond op voor een zeldzame bloem.
Hoeveel kunnen we ons permitteren? Hoe ver zijn we bereid te gaan in onze zelfgenoegzaamheid, voordat we de werkelijke prijs van deze keuzes zien?
Terwijl ik verder reed, vroeg ik me af hoe de generaties na ons naar dit soort projecten zullen kijken. Zullen zij onze keuzes begrijpen, of zullen zij ons veroordelen? Want wat hebben zij aan natuurgebieden vol wilde flora, als er straks geen voedsel meer op hun bord ligt?
In de Emiraten hing boven elk buffet een eenvoudige, maar krachtige zin: ‘Realiseer je hoeveel mensen er op aarde honger hebben.’ Misschien moeten wij die woorden eens boven onze beleidsstukken hangen. Want wie neemt het bord weg als er straks niets meer op ligt?
Samenwerken?
Bent u op zoek naar een inspirerende spreker of een expert die communicatie en maatschappelijke positionering centraal stelt? Of u nu een agrarische organisatie, bedrijf of beleidsmaker vertegenwoordigt, ik bied praktische handvatten om samen te bouwen aan een toekomst waarin landbouw en natuur elkaar versterken.
Neem gerust contact met mij op om een lezing, training of presentatie te boeken. Samen maken we van uw verhaal een krachtig verhaal.